Rutas: Oinez

Lezea da abiapuntua. Lezera heltzeko errepidea Egino eta Ilarduia arteko errepidetik abiatzen da, Ilarduiatik 500 bat m-ra. Aisigune zabala hedatzen da Lezearen ahoaren inguruan eta aparkatzeko leku ugari dago.

Zornotza eta Gernika tartean dagoen Gorozika herrixkan uzten dugu ibilgailua,herrian bertan iturria dago.Eleizatik auurrera joan eta herrian bertan eskumatara jotzen dugu harrizko pista batetik. 50 metro ingurura kartel batek seinalatzen digu zein bide jarraitu. 10 minutu igarota eskumako aldean dagoen poste batetan ikusten dugu plakatxo zuri bat Bizkargi mendia ipintzen duena eta ezkerretara jotzen duena. Hortik aurrera dena da pista igoera. Behin deskantsu batera iristean beste poste seinalatzaile bat ikusten dugu ezkerrean,KONTUZ! aurrera jarraitu behar dugu eta 50 metrora eskumatara jo seinale zuri-gorriak jarraituz. Postean bertan eskumatara jo eskero metro bi inguruko pista txikiago batetik ARBURU mendira goaz. Puntu hortatik aurrera lurrezko pista jarraitzea besterik ez da ermitara heldu arte.

Ibilbide lasai honek, Kortazar (Karakate) eta Irukurutzeta arteko mendi gainaren zati bat ezagutzeko aukera ematen digu, eta bertara igotzeko zein jaisteko bi bide erakusten dizkigu. San Andresetik abiatuta Urkiazelaitik barrena igoko gara mendi gainera, eta Atxolin eta Irukurutzetako tontorrak zapaldu ondoren Pol-pol iturrian eztarria busti eta San Andresera itzuliko gara.

Autoa herriaren sarreran dagoen aparkalekuan utzi eta herria zeharkatuko dugu. Bidea marra zuri eta horiekin markatuta dago herritik bertatik hasita ermitaraino. Laster aterako gara herritik, eta mendiak inguratzen duen ibar txiki batekin egingo dugu topo. Bidea ibar horren hondoan gora doa. Herritik abiatuko orduko ezker aldetik bereizten den porlanezko pista zuri bat bazterrean utzi eta aurrera jarraitzen duen pistari ekingo diogu. Berehala egingo dugu topo burdinazko langa batekin. Hura zeharkatu eta pista bitan banatzen da segituan: ezker aldeko bidea aukeratuko dugu oraingoan, futbol zelaiaren ondotik paseaz (gauza ondo badoa, eskubi aldeko bide horretatik jaitsiko gara ordu batzuk berandugago). Handik aurrera xenda polit bat jarraitzea aski da, ibar txiki hori inguratzen duen hormara heldu arte.

Las Enguinzas Cantabriako Trasmiera ingurunean kokaturik dago, Miera eta Pas ibaien artean, Cantabriaren Ean. Karts tokia dugu, Era dauden Hornijo, Mortillano, Lusa Haitza eta abarren jarraipena
Ian Lierganes herria du, HEan Rio Mierako San Roke.
Bertara joateko Santanderrerako autobidea hartu eta Solaresen Torrelavegarako norabidetik jo, ostean Lierganesera

Cantolla herritik Mironeserako errepidea hartu eta Mra ateratzen den porlanezko bidea hartu. Ostean gurdibide bihurtzen da eta aurrerago bide. Alboetara ateratzen diren bidezidor guztiak utzi eta bide nagusia jarraitu 527mko leporaino, aurrean Cuspedroso ingurunea dugu. Bide nagusitik jarraitu hurrengo leporaino, Castrejon(662m). Bertotik Hrantz abiatu gara bidezidor batetik Castrejon tontorra Era uzten dugularik. Hurrengo lepoan Hera Gure gaurko lehen helmuga, Enguinzas.

Aranon herrian gora egin eta eskubi aldetik abiatzen den pista zabal bati jarraituko diogu. GR baten marra zuri-gorriak ikusiko ditugu bidebazterrean. Pistan aurrera egin eta San Rokeren ermitaren aurretik pasako gara halako batean eta, 300 bat metro geroago, pista lepo batera helduko da. Pistaz jarraitu dezakegu handik aurrera ere, baina hobe da pista gogaikarri hori jaitsierarako utzi eta mendi bizkarrera jotzea, izan ere bizkar horretan EHan dagoen mairubaratz edo cromlech multzo handiena dago. Bizkarrari jarraitzea aski da: bidean topatuko ditugu bata bestearen ondoren, eta hala, Errekaldoko gainetik pasata, jaitsiko gara bizkar hau eta Unamuno lotzen dituen lepora (han ere mairubaratz multzo handi bat dago).

Biriatutik abiatuko gara, Eliza eta bere aldameneko hilerria eskubi aldetik inguratzen duen errepidean gora. Halako batean errepidea bi etxeren arteko lepora heltzen da: han eskubi aldera egingo dugu, asfaltatutako errepidez, aldapa handian gora. Pago landarez osatutako hesi batez ingururatutako etxe dotore baten aldamenetik pasa eta bidegurutze batera helduko gara berehala: ezkerrekoa, aldapa handienekoa aukeratu behar dugu (urak sakondutako lurrezko pista). Handik gora arrasto nabarmenenari jarraituz egingo dugu bidea: GR10a da. Aldapan gora egiten duten bide-aukerak hautatuz argindar poste handi baten aldamenetik pasa eta bost bat minutura bide bazterrean dagoen harri borobil handi batekin egingo dugu topo. Erne! Hantxe bereizten da igoeratik GR10a, Xoldokogaiñako Mendebaldeko isurialde osoa zeharkatuz Osingo lepora heltzen dena: horixe da jaitsierako bidea.

Sanjuanzar baserri ondoan utzi dugu kotxea, eta bertatik abiatu gara gaurko ibilaldira. Baserri honetara heltzeko Dorletako amabirjinaren ostean, Eskoriatzaranzko norabidean, eskubira lehen bidea hartu.
Ibilaldian zehar lau norabide nagusi izango dugu: Amuetagainaraino Ekialdea, Apotzaraino Iparraldea, Alabitaraino Hegoaldea, eta amaieran Mendebaldea.
Beraz, kotxea utzi karobi edo elurtegi baten ondoan eta aldatzgorari ekingo diogu. Hamar minutura pagadian sartuta gaude eta ia goialderaino ez gara bertotik aterako.
Lizargaraten Eskoriatza, Elgea eta Kurutzberritiko bideekin bat egingo dugu. Guk ekialdera jarraituko dugu. Errota-haizeak gure zain ditugu.

Saliendo de la plaza de unzaga de Eibar,desde detras del ayuntamiento,seguimos la calle que va junto a la nacional con direccion a Bilbao.

Tras pasar bajo el "escalextric" de Amaña y recorrer junto al rio un rato llegaremos a la gasolinera de Amaña y a la Universidad,cruzamos la nacional para seguir por la acera con direccion a Bilbao hasta llegar a un paso de cebra que vuelve a cruzar la nacional hacia una parada de autobus,en el limite de Vizcaya y Guipuzcoa,bajo la universidad.

Aqui veremos una carretera que sube entre dos casas antiguas(panaderia),subiremos por ella,bajo el puente de la autopista veremos una pista que sube hacia la derecha y la tomaremos.

Tereseko Ribasetik aurrera egin dugu, Urizaharreranzko norabidean. Herritik 2,2 km.ra errepidearen albo batean kotxea utzi eta gaurko ibilbidean abiatu gara, ILaren seinaleak jarraituz.
IMendebalderako norabidean Hamabiak tontorrerantz jo dugu .
Umiltze lekuaren aztarnetara heldu gara, gorantz jarraitu dugu, Irantz. IEranzko bidezidorra hartu dugu, harripilak daude, Toloñorako bide nagusia bertan behera utzi dugu, bidezidorrak Hamabiak haitzera eramango gaitu.
Hamabiak haitzetik, gezurrezko Toloño, Toloñora abiatu gara goilautada zeharkatuz IErantz.
Bertotik Iera ikus ditzakegu Zapiturri, Ortada lautada, ... .