Rutas: Itzulia, jaitsiera beste bide batetik

Mendaroko Azpilgoeta auzora jo dut, Deba ibaiaren ezkerraldean, autoa tren geltoki ondoan utzi eta gero. Arnobidetik gora abiatu naiz. Hemendik aurrera aukerak ibiltariaren eskuetan geratzen, bidegurutzeak hainbat dira, eta horietan oharrak beste hainbeste.
Karts inguru ederra. Izarraitz eta Hernio lerro berekoak, kostaldean dugu, eta Deba ibaiak hortxe bidea eginda.
Deba herrira jo dut Done Jakue bideaz baliaturik. Bertan bueltarako trena hartu dut. Esan beharra dut nire mendiko laguntxoak, Zazpik, dohainekoa izan duela. Hori detailea!!

soraluzetik irtenda osintxuruntz eta soraluzen bukatu gorla eta karakate artean dauden punta guztiak eginez. 6 ordu gutxi gora behera. bide osoan ikuspegi bikaina. Osintxutik gorlara doan bidea ez da oso ezaguna, baina merezi du. osintxun, elosuko antenetara eta irukurutzetan daude maldarik gogorrenak, baina bestela nahiko bide erreza da.

Itzulera honetan baliatu izan gara 85 IL-az, eta Baldereko aldeko Anderejo mendi zerratik buelta eman dugu.
San Pantaleonetik Rufrancos herriraino 85 IL-etik joan gara. Horrek aukera eman digu haibat bailara izkutuak ezagutzeko. Bat aipatzearren Juncal-ena, gezurra dirudi horrelako leku gordea existitzea baso horien artean.
Rufrancos herritik Calleros baselizara jo dugu. Hau tokia! Udazkenak makalak liraindu egiten ditu, eta euren kolore nabarrak azpimarratu.
Ataka gainditu ostean M-rako bidea hartu El Bardal lepora eta Agujero haitza.

Saratxo auzunean kotxea aparkatzeko aukerarik ez dagoenez, auzunera iritsi baino lehen azken bihurgunean ezkerretara irteten den hartxintxarrezko bide bat hartuko dugu, eta kilometro erdi inguru aurrerago dagoen bihurgune batean utziko dugu kotxea, bide bazterrean. Eretza ikus dezakegu toki honetatik.

Botak jantzita, eta motxila bizkarrean, ibilaldiari hasiera emango diogu. Bide nagusia jarraitu beharrean mendebalderantz doan bidexkatik joko dugu. Bide asko elkartzen diren lepo batetara iristean, suebakian gora doan bidezidorretik jarraituko dugu. Malda gogorrari aurre eginez gorantz goazela, bide nagusiagoak gurutzatuko ditugu, daramagun norabideari eutsiz beti ere. Camporredondo izenaz ezagutzen den muino batetara iristean, Eretzaren ikuspegi ederra izango dugu aurrez aurre. Suebakian zehar jarraituko dugu, maldan behera tarte labur batez, eta berriz ere gora, geroz eta aldapa handiagoarekin. Eretzako tontorretik behera jausten diren malkarretara iritsi baino zertxobait lehenago, bidezidorrak eskuineko altzifre basora eramango gaitu, malkarrak gainditu ahal izateko pasarte eroso baten bila. Eta laster tontorrera iritsiko gara.

Ibilbidea, Piedrafita de Jaca herrian hasiko dugu (1.242 m). Bertan, lakura joateko seinalea jarraituko dugu eta hogei bat minutuan, berriro “Parque Faunístico”ra doan asfaltora aterako gara eta berehalaxe aparkatzeko prestatua duen zabalgunearen aurretik igaroko. (Bertaraino kotxez joanez gero, ia ordu erdi irabazten da, bai goranzkoan eta bai beheranzkoan). Aurreraxeago, pistaren bihurgune pare bat laburtu daitezke eta azkenik karteltxo bat jarraituz, “Ibon de Piedrafita” delakora iritsiko gara (1.619 m).

Bidarraira sartzeko zubia pasatzean, eskuinera hartu eta berehala beste zubitxo bat zeharkatu. Gero ezkerretara, erreka ezkerretara dugula. Kilometro eta erdira, errekaren beste aldera pasatuko gara Infernuko zubitik. Beste 300/400 metro egitean, ezkerretara gorantz hasten den asfaltozko pistatik eta hiru bat kilometro eginda, Sumusako bordara jaitsiko da. Hemen autoa uzteko lekua izango dugu

Txango zirkularra Iruñerriko mendi ez oso ezagun hauek igotzeko.